Łożyska toczne mogą różnić się między sobą wieloma parametrami. Nie tylko kształtem elementów tocznych, materiałami, możliwością wychylania się pierścieni czy kierunkiem sił. Jakie jeszcze właściwości należy wziąć pod uwagę, dobierając komponent do swojej aplikacji? Dziś omówimy różne odmiany wykonania łożysk tocznych. Zapraszamy do lektury.
- Dokładność wykonania łożysk tocznych
- Luzy w łożyskach tocznych
- Co to jest cichobieżność łożysk?
- Temperatura pracy łożysk tocznych
Wybierając łożyska toczne dla swojej aplikacji, musimy zwrócić uwagę na szereg różnych parametrów. Każdy katalog łożysk powinien podawać informacje na temat wykonania dokładności, luzu, cichobieżności oraz odporności na określone temperatury. W niniejszym artykule w skrócie omówimy wspomniane wyżej właściwości.
Dokładność wykonania łożysk tocznych
Łożyska toczne wykonuje się w kilku klasach dokładności – od normalnej do najwyższej. Oznacza się je następującymi symbolami: P0, P6, P5 oraz P4. W ofertach można oczywiście znaleźć łożyska toczne o mieszanych odchyłkach lub w stosunku do głównych klas zawężonych.
P0 to klasa podstawowa, którą rzadko podaje się w oznaczeniu łożyska. W klasie tej wykonuje się wszystkie standardowe modele. Komponenty podwyższonej klasy dokładności stosuje się zazwyczaj w aplikacjach, które wymagają większej od standardowej dokładności obrotu oraz położenia. Wykorzystuje się je również tam, gdzie istnieje potrzeba obniżenia poziomu drgań (np. dokładne obrabiarki). Nierzadko poleca się łożyska toczne o podwyższonej klasie dokładności aplikacjom, w których obrotowa prędkość przekracza wartość maksymalnej prędkości komponentów w wykonaniu normalnym.
Luzy w łożyskach tocznych
Optymalny luz roboczy warunkuje pracę oraz trwałość łożysk tocznych. Zjawisko to jest skutkiem luzu wstępnego, cieplnej rozszerzalności pierścieni oraz ewentualnych odkształceń, które powstają przez wcisk w obudowie oraz na wale. Łożyska toczne produkuje się z różnymi luzami wstępnym. W przeciętnych warunkach stosuje się komponenty z luzem normalnym. Do specjalnych zastosowań natomiast wykorzystuje się łożyska toczne z luzem mniejszym lub większym od normalnego. Parametr ten oznacza się literą C oraz cyfrą od 1 do 5. Luz C2 jest wartością mniejszą niż luz normalny, C3 natomiast to luz większy od normalnego.
Przy wstępnych luzach warto pamiętać, że wyróżnia się dwa jego rodzaje: luz poprzeczny oraz wzdłużny. Poprzeczny luz to inaczej największe wzajemne przesunięcie się pierścieni w stronę poprzeczną, bez wywierania jakiegokolwiek nacisku. Analogicznie luz wzdłużny to względne przesunięcie pierścieni we wzdłużnym kierunku, również bez jednoczesnego wywierania nacisku.
Co to jest cichobieżność łożysk?
Chociaż w większości przypadków szum łożysk zagłusza hałas tworzony przez całą maszynę (lub otoczenie), to są jednak pewne aplikacje, które wymagają rozwiązań maksymalnie cichych. Przykładem tego rodzaju aplikacji są między innymi windy pasażerskie, pomiarowe przyrządy, urządzenia do odtwarzania dźwięków lub nagrywania czy wyposażenie szpitali. We wspomnianych maszynach – również w sprzęcie domowym – stosuje się w takiej sytuacji łożyska toczne, wyróżniające się obniżonym poziomem szumu.
Drgania będące skutkiem przede wszystkim błędów wykonania, najczęściej powodują wspomniane szumy. Dlatego często poleca się stosować łożyska toczne wyposażone w masywny koszyk. Tego rodzaju rozwiązanie skutecznie tłumi drgania. Ponadto przy wymaganej cichobieżności należy pamiętać, by smarować łożyska odpowiednim środkiem smarnym. Specjalny, prawidłowo dobrany smar może skutecznie obniżyć poziom szumu.
Temperatura pracy łożysk tocznych
Standardowe łożyska toczne mogą pracować w temperaturze nieprzekraczającej około 120 stopni Celsjusza. Jeśli potrzebujesz komponentu, który sprawdzi się przy dużo wyższej temperaturze, koniecznie kup przystosowane do tego rodzaju warunków rozwiązań. Jest to ważne, ponieważ wysokie temperatury obniżają trwałość łożysk tocznych. Ponadto równie istotne jest, by komponenty te smarować odpowiednimi środkami smarnymi.
Z reguły łożyska toczne do wysokich temperatur poddaje się dodatkowej cieplnej obróbce. To z kolei gwarantuje niezmienność wymiarową w podwyższonych temperaturach. Zatem w aplikacjach, w których występują ekstremalne temperatury, warto stosować wysokotemperaturowe rozwiązania.
